Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın deÄŸeri anlaşılamamış eserlerinden biri olan "Son Arzu", temelde bir aÅŸk romanı olmasının yanında, okuyucusuna 19. yüzyıl Ä°stanbul konak ve sosyal hayatına dair önemli ayrıntılar sunuyor. Åžehzadebaşı, Direklerarası'nda ramazan gecesi tasvirleriyle açılan roman, bu eÄŸlencelerde karşılaÅŸan gençlerin birbirlerine sevdalanmalarıyla asıl mecrasını buluyor. Nuruyezdan, ZiÅŸan ve Vicdan, üç farklı karakterdeki üç genç kız, sevgilileriyle ÅŸartların müsaade ettiÄŸi ölçüde alakalarını sürdürürler. Üçünün macerası da farklı ÅŸekillerde sonuçlanır, ama bunları belirleyen ortak etken toplumun ve toplum yaÅŸantısını belirleyen "ihtiyarların" kadın-erkek iliÅŸkilerinde takındığı sert tutumdur. Gençlerin kendi hayatlarıyla ilgili kararlarda söz sahibi olamamaları da tıpkı diÄŸer birçok katı gelenek gibi yazarın eleÅŸtirdiÄŸi noktalardan biridir.
"Evlere Åženlik Kaynanam Nasıl Kudurdu?" ise insan iliÅŸkilerine dair, hiçbir zaman eskimeyecek, klasik bir roman. Ä°htiyar erkeklerin genç kadınlarla evlenmelerini birçok eserinde eleÅŸtiren Hüseyin Rahmi, bu defa bu tartışmayı altüst edip ihtiyar kadın ve genç erkek iliÅŸkisini meddah hikâyesi sadeliÄŸinde ele alıyor.
