1 Nisan 1809'da Ukrayna'da, Mirgorod yakınlarındaki Soroçintsi kasabasında doğdu. 1821-28 Nijin'deki okulda eğitim aldı. 1828'de Petersburg'a gitti, iş aradı ve şiir yazdı. 1829 yılında Kuzey Almanya'da Lübeck ve Hamburg'a gitti. Petersburg'a dönüp memuriyete başladı. 1831'de Aleksandr Puşkin'le tanıştı ve eylül ayında "Dikanka Yakınlarındaki Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları" adlı öykü kitabı çıktı. Haziran ayında Moskova'ya gitti. 1834 yılında Petersburg Üniversitesi'ne yardımcı profesör olarak atandı. 1835'te profesörlükten istifa etti ve kendisini yazmaya verdi. "Arabeskler" ve "Mirgorod" adlı öykü kitaplarını yayımladı. Rusya'nın önemli edebiyat kişilerinden biri haline geldi. 1836 yılında "Müfettiş" adlı oyunu Petersburg ve Moskova'da sahnelendi. Haziran ayında İsviçre, Paris, Roma yolculuklarını yaptı. On iki yıl kadar yurtdışında kaldı. 1839-40 yılı içinde geçici olarak Rusya'ya döndü ve sonra İtalya'ya gitti. 1841-42 yılı içinde yine Rusya'daydı. Mayıs 1842'de "Ölü Canlar"ın ilk cildi yayımlandı. Haziranda altı yıllık uzun yolculuğuna başladı. 1847 yılında "Dostlarla Yazışmalardan Seçme Bölümler" yayımlandı. 1848 yılında hac yolculuğu yaptı. Bundan sonra zamanını Moskova, Odessa, Petersburg arasında geçirdi. Genellikle hastaydı, dinsel kaygılara kapılmıştı. Şubat 1852'de hastalandı ve "Ölü Canlar"ın ikinci cildinin elyazmalarını yaktı. 4 Mart 1852'de öldü.
