Özellikle 1920’lerde yazdığı post-sembolist şiirlerle tanınan Konstantin Konstantinoviç Vaginov’u daha önce Keçinin Şarkısı’yla Türkçe okurlarıyla buluşturmuştuk. Şimdi de bu önemli yazarın ikinci romanı olan Svistonov’un Eserleri ve Günleri’ni, Dünya Klasikleri dizimiz kapsamında okurlara sunuyoruz.
Svistonov’un Eserleri ve Günleri, bir romanın peşindeki bir yazarın hikâyesini anlatıyor. Çevresindeki her şeyi yalnızca romanı için gerekli-gereksiz olarak ikiye ayıran Andrey Svistonov, insanları, mekânları ve olayları kitabında kullanmak üzere parça parça toplamaya başlar. Ancak görünürdeki bu yapısal çözümleme, aslında kendilerini Svistonov’un dostu bilenlerin “tipleştirilme” sürecinde çözülmelerine, çürümelerine neden olmaktadır.
Kalemin, sözün birden fazla anlamıyla kılıçtan keskin olduğunu gözler önüne seren roman, Ekim Devrimi sonrasındaki Leningrad’da yalnızca değerlerini korumaya değil, varlıklarını da sürdürmeye çabalayan aydınların dramını üstü kapalı bir şekilde ele alıyor. Kayhan Yükseler’in Rusça aslından çevirdiği Svistonov’un Eserleri ve Günleri, doğrusal olmayan kurgusuyla yapısal romanın önemli örneklerinden biri.
"Svistonov tinsel cinayetini işledikten sonra rahatlamıştı. 'Bu belirlenmiş yasalara uygun şekilde cereyan etmiştir,' diye düşünüyordu. 'Kuku gerçek olmayan bir kişiydi. Romanım için onu kullanarak ahlaksızca davrandım. Ama her şeye rağmen son rötuşa ve onu tipleştirmeye kadar okumaması gerekiyordu. Bana, dostluğuma inanıyordu. Davranışım hiç de ahlaki değil, ama Kuku evime beklenmedik anda çıkageldi, çıkış yolum yoktu. Bu yine de elimde olmadan işlediğim bir cinayet oldu.'"
