Fatma Aliye Hanım 1862 yılında tarihçi Ahmed Cevdet Paşa ile Adviye Hanım’ın çocuğu olarak İstanbul'da dünyaya geldi. Kendisine özel bir eğitim verilmemiş olsa da evde özel hocalardan ders alarak kendini yetiştirdi. Fransızcayı iyi düzeyde öğrendi. 17 yaşındayken ünlü Gazi Osman Paşa'nın yeğeni Kolağası Faik Bey ile evlenen Fatma Aliye Hanım’ın dört tane kızı oldu. Eşinden gizli bir şekilde kitap okuyabilen Fatma Aliye, eşinin bu konudaki tutumunun değişmesi üzerine okumanın yanı sıra tercümelere de başladı. 1889 yılında Georges Ohnet'in "Volonté" isimli romanını "Meram" adıyla çevirerek edebiyat dünyasına giriş yaptı. Bu romanı "Bir Hanım" imzasıyla yayımladı. Ünlü yazar Ahmed Mithat Efendi, "Bir Hanım"'ın göstermiş olduğu bu çabaları Tercüman-ı Hakikat gazetesinde övdü. Fatma Aliye, sonraki çevirilerinde Mütercime-i Meram takma ismini kullandı. Ahmet Mithat Efendi ile birlikte "Hayal ve Hakikat" isimli romanı yazan Fatma Aliye Hanım, "Muhadarat" isimli ilk romanını kendi adıyla yayımladı. Eserlerinde kadının bakış açısıyla evlilikten, eşler arasındaki uyumdan, bireyleşme çabasında olan, çalışan, para kazanan kadınlardan, aşk ve sevgi kavramlarından söz etti. Kadınlara Mahsus Gazete'de kadın sorunlarıyla ilgili makaleler kaleme aldı. Fatma Aliye’nin ünü Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılan "Bir Osmanlı Kadın Yazarın Doğuşu" adlı kitabıyla arttı. Bu kitapta Ahmet Mithat'ın Fatma Aliye'yi anlatmış olduğu yazılar ve Aliye'nin kendinden söz ettiği mektuplar yer alıyordu. Edebiyat dışında ise savaşta yaralanan askerlerin ailelerine yardımcı olmak amacıyla Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yazılar kaleme aldı. Avrupa ve Amerika basınında, ilk Türk kadın romancı olma özelliğiyle kendisinden söz edildi. "Nisvan-ı İslâm" isimli eseri Fransızca ve Arapça'ya, "Udî" adlı romanı ise Fransızca'ya çevrildi. Fatma Aliye Hanım 1936 yılında hayatını kaybetti.
Tür: Roman
Öne çıkan eserleri: Ref'et, Muhadarat, Hayal ve Hakikat
Bir alıntı: ''Ne yapayım o göz alıcı sarayı, ben penceresinden hayran olduğum zaman yanımda bir yoldaş yoksa. ''